Maria Montessori

Maria Montessori (ur. 31 sierpnia 1870 w Chiaravalle, zm. 6 maja 1952 w Noordwijk aan Zee w Holandii)  była włoską lekarką, twórczynią systemu wychowania dzieci zwanego dziś metodą Montessori.

Metoda Montessori kładzie nacisk na swobodny rozwój dzieci. Przeciwstawia się systemowi szkolnemu, tłumiącemu aktywność dzieci, którego symbolem była dla Marii Montessori „szkolna ławka”. Montessori uważała, że głównym zadaniem pedagogiki jest wspieranie spontaniczności i twórczości dzieci, umożliwianie im wszechstronnego rozwoju fizycznego, duchowego, kulturowego i społecznego.

W swojej pracy odkryła także zjawisko polaryzacji uwagi u dzieci - czyli głębokiegoi długotrwałego zainteresowania jednym przedmiotem lub jedną czynnością – dziecko jest skłonne w sposób naturalny do wnikliwego poznawania, długotrwałego pozostawania i wielokrotnego powtarzania wykonywanych czynność.

Zasady pracy w grupie Montessori

Podstawową zasadą musi być wolność ucznia, ponieważ tylko ona wyzwala kreatywność dziecka obecną w naturze. Z wolności powinna zrodzić się dyscyplina. Zdyscyplinowana jednostka jest w stanie kontrolować się sama i przystosować się do zasad obowiązujących w życiu.

• nie stosuje się rywalizacji, oceniania, kar ani nagród (nagrodą jest bowiem satysfakcja z samodzielnie wykonanej pracy a nie pozytywna ocena - niemniej dziecko niepewne, zalęknione, szukające potwierdzenia własnych osiągnięć – oczywiście je uzyska.)
• nie porównuje się osiągnięć dzieci – każde dziecko bowiem rozwija się we własnym tempie
• każdy uczeń ma określony indywidualny program wymagań, wyznaczony na podstawie jego zainteresowań, możliwości
• nie ma promocji z klasy do klasy; dziecko przez trzy lata odbywa edukację na każdym z poziomów, po trzech latach przechodzi na wyższy poziomuczeń ma prowadzoną kartę obserwacji, w której jest odnotowywane m.in. czym w danym dniu się zajmował.
• dziecko samo wybiera miejsce i czas pracy - zasada wolności i swobody działania – dziecko nie jest zależne od dorosłych, rozwija autonomię

Każde dziecko ma prawo zająć się pracą tak długo, jak jest to potrzebne dla jego rozwoju. Może to być kilka minut, ale i kilka godzin. Zdarza się, że dziecko kilkakrotnie powraca do danego zajęcia w ciągu dnia lub zostawia je na dzień następny. Taki sposób pracy pozwala mu samemu podejmować decyzje, planować pracę, przyzwyczajać się do ponoszenia odpowiedzialności za swoją pracę.

• dziecko samo wybiera czy chce pracować samo, w parze, czy w grupie
• zasada nie przeszkadzania innym w pracy, szanowania swobody innych dzieci na sali każdy materiał występuje tylko w jednym egzemplarzu ( jest to swoista rama swobody – nie mylić ze swawolą)
• zasada trzymania porządku
• dziecko zawsze każdą pracę doprowadza do końca
• dziecko samo kontroluje swoją pracę

Dzięki ideom Montessori zmieniło się wiele zasad pedagogicznych obowiązujących w pierwszych latach dwudziestego wieku i stosowanych w szkołach podstawowych. Dzieci miały nauczyć się dbać o siebie i były zachęcane do podejmowania własnych decyzji, nie tylko w trakcie pobytu w szkole, ale także w codziennym życiu.

Montessori opracowała wszystkie swoje zasady pedagogiczne bazując na konstruktywnej krytyce naukowej psychologii. Zasady te znalazły uznanie wśród późniejszych pedagogów i zaczęły być powszechnie stosowane w szkołach podstawowych w Europie Zachodnie oraz USA.

Materiał

 

Główne cechy materiału Montessori:

• - prostota, precyzja i estetyka wykonania,
• - zasada stopniowania trudności,
• - dostosowany do potrzeb rozwojowych dziecka,
• - tworzy logiczną spójność ogniw ciągów tematycznych,
• - konstrukcja umożliwiająca samodzielną kontrolę błędów,
• - wystepuje w jednym egzemplarzu.

 

System kształcenia 

Zdaniem Marii Montessori w życiu każdego dziecka można wyróżnić kilka określonych faz rozwoju.

Po okresie wczesnego dzieciństwa (0-6 lat) występuje okres środkowego dzieciństwa (6-12 lat), który to przypada właśnie na czas nauki w szkole podstawowej.

 

 

 

'' Edukacjanie  jest tym, co robi nauczyciel,

lecz naturalnym procesem zachodzącym w człowieku"

dr Maria Montessori

             

 Okres ten wprowadza zasadnicze zmiany w potrzebach dziecka, w jego osobowościi sposobie poznawania przez niego świata. W tymże czasie pojawia się u dziecka szczególna wrażliwość do poznania kultury rozumianej jako całokształt dobrobytu człowieka. Równocześnie rozwija się też wyobraźnia dziecka, przez co ma coraz większe możliwości poznawcze, co pozwala na samodzielne planowanie swojej pracy, dzięki zastosowaniu dziennego i tygodniowego planu zajęć. Jest to moment, kiedy dzieci zaczynają także prowadzić rejestr własnej pracy, co samoistnie zachęca je do niezależności w nauce i pomaga im nauczyć się podejmować dobre decyzje dotyczące pracy.

Dzieci w okresie 6-12 lat cechuje naturalna potrzeba, radość i entuzjazm do nauki. Jednocześnie w tym czasie są już intelektualnie przygoto

wane do poznawania reguł, wartości i norm moralnych istniejących w otaczającym je świecie. Stopniowo dzieci zaczynają być zdolne do myślenia abstrakcyjnego. W tym wieku do głosu coraz bardziej dochodzi także świadomość, pojawia się wrażliwa faza na moralność, sprawiedliwość, dobro i zło.

Odpowiedź na te wszystkie wymienione wyżej potrzeby dzieci w tym wieku 6 – 12 lat stanowi Pięć Wielkich Lekcji Montessori, będących całościową wizją wiedzy, wprowadzającą zagadnienia
z różnych dziedzin.
Lekcje te w naturalny sposób stymulują rozwój dzieci inspirując je równocześnie do dalszego poszukiwania wiedzy.

Wszystkie grupy są wymieszane wiekowo. Fakt ten wpływa na rozwój zarówno intelektualny jak i społeczny dzieci. Dzieci młodsze bowiem znajdują pomoc nie tylko w nauczycielu lecz także w starszych kolegach, dzieci starsze natomiast uczą się odpowiedzialności i opiekuńczości. Na każdym etapie dziecko ma zatem możliwość wcielenia się w różne role.